Waarin verschilt een psychosociaal therapeut (ook wel: counselor) van een coach, psycholoog of andere hulpverlener?
Waar een coach iemand kan helpen met het verbeteren van prestaties op een bepaald gebied (zoals sport of werk), gaat een psychosociaal therapeut meer de diepte en de breedte in samen met de cliënt. Door het functioneren van de persoon binnen zijn of haar persoonlijke en sociale omgeving te onderzoeken, onbewuste patronen te doorbreken en de weg te vinden naar een meer effectieve en positieve manier van functioneren.
In tegenstelling tot een psycholoog, stelt een psychosociaal therapeut of counselor hierbij geen diagnose uit de DSM en werkt niet met standaard diagnose-behandelcombinaties die voor iedereen hetzelfde zijn, maar met een o.a. een counseling methodiek. Ieder mens en iedere situatie is nu eenmaal anders. Er wordt ook geen privacygevoelige persoonlijke informatie bewaard of gedeeld (zie ook hier) met de Nederlandse Zorgautoriteit, zoals de reguliere GGZ vanuit het nieuwe Integrale Zorgakkoord verplicht is om te doen. Een traject is en blijft vertrouwelijk, persoonlijke informatie wordt niet gedeeld met derden en direct na afloop van een therapeutisch traject worden aantekeningen en persoonlijke data verwijderd.
Vanuit de Humanistische stroming binnen de psychologie (waarbinnen de psychosociale therapie/counseling is ontwikkeld) wordt ieder mens als uniek individu benaderd, waarbij de focus niet ligt op een DSM diagnose of aanpak van symptomen. Maar op de (meestal onbewuste) structurele patronen achter de symptomen, de individuele hulpvraag en de relaties van die persoon met anderen en zichzelf. Waarbij er vanuit wordt gegaan dat de meeste mensen zelf in staat zijn uiteindelijk inzicht te verwerven en gewenste veranderingen door te voeren. Een psychosociaal therapeut is specifiek opgeleid en getraind in het 1 op 1 werken met een cliënt, om deze te helpen om tot benodigde inzichten en veranderingen te komen die uniek zijn voor zijn/haar situatie en persoonlijk functioneren. Vanuit een zo optimaal mogelijke therapeutische gespreksrelatie. En de focus op versterken van weerbaarheid, zelfinzicht, probleemoplossend vermogen en nieuwe vaardigheden. Zodat ook in de toekomst sterker en met vertrouwen de uitdagingen van het leven aan kunnen worden gegaan. Een traject psychosociale therapie is laagdrempelig en korter dan een traject bij een GGZ organisatie.
Een professioneel psychosociaal therapeut houdt zich aan kaders en richtlijnen m.b.t. privacy en vertrouwelijkheid, heeft een erkende HBO opleiding gevolgd waarin kennis is opgedaan t.a.v. medische basiskennis, psychosociale basiskennis, sociale psychologie, klinische psychologie, therapeutische gespreksvoering, diverse methodieken etc. Ook kennis van het sociale werkveld en andere disciplines daarin, wet- en regelgeving binnen de zorg en het sociale domein, het eigen functioneren en ontwikkeling van benodigde competenties tot professioneel psychosociaal therapeut vormen een onderdeel van de opleiding.